استفاده از LPG کشور به‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی

خلاصه مدیریتی

گاز مایع یا همان LPG، یکی از فرآورده‌های نفتی/گازی محسوب می‌شود که شامل دو محصول پروپان و بوتان است. طی حدود یک دهه گذشته، بیشتر مصرف LPG در دنیا در بخش خانگی (به‌صورت کپسول) و در بخش حمل‌ونقل بوده است. با پیدایش روش‌های انتقال گاز طبیعی و همچنین با توجه به ارزش بالای حرارتی LPG، مصرف این محصول به‌عنوان سوخت خانگی و حمل‌ونقل، درحال کاهش است و بسیاری از کشورهای دنیا، به‌خصوص کشورهای صاحب تکنولوژی صنایع پتروشیمی، همچون ایالت متحده و شرق آسیا، از LPG به‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی استفاده می‌کنند. خوراکی که می‌تواند به محصولاتی نظیر اتیلن، پروپیلن و بوتادین تبدیل شود و قیمت حدود ۴۰۰ دلار به ازای هر تن LPG را به حدود ۱۰۰۰ دلار به ازای هر تن محصولات مبتنی بر آن برساند. بررسی مصرف LPG‌ در کشورهای دیگر نیز نشان می‌دهد مصرف LPG‌ به‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی در دنیا، درحال افزایش است. برای مثال، از دلایل اصلی مصرف بالای LPG در کشور عربستان، فروش LPG به صنایع پتروشیمی با قیمت‌های تخفیف‌دار می‌باشد

در ایران در سالهای اخیر مصرف LPG به‌دلیل گازرسانی (گاز طبیعی) به بیشتر نقاط کشور کاهش یافته است. از سوی دیگر اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان و ایجاد محدودیت در صادرات LPG سبب شده از آبان‌ماه سال ۱۳۹۷، صادرات این محصول دچار مشکل شود و در برخی از ماه‌های سال نیز، ناگزیر این محصول از طریق تزریق به خط لوله گاز طبیعی کشور سوزانده و یا به لطف تخفیف‌های قابل‌توجه، صادر شود. به این دو دلیل و با توجه به تجربه جهانی، یکی از روش‌های مصرف بلندمدت این محصول در کشور، استفاده از آن به‌عنوان خوراک صنایع پتروشیمی است. با اتخاذ این راه‌کار، علاوه بر جلوگیری از خام فروشی و تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، ظرفیت تولید محصولاتی نظیر پروپیلن که با کمبود آن در کشور مواجه هستیم، افزایش می یابد.

یکی از دلایل اصلی مصرف پایین LPG کشور به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی، قیمت بالای این محصول نسبت به خوراک گاز اتان است. ازآنجاکه خوراک اتان از مزایای قیمت مناسب و دردسترس‌بودن برای مصرف در واحدهای پتروشیمی برخوردار می‌باشد، مصرف LPG را تحت تاثیر قرار داده است.

ازآنجاکه درحال‌حاضر به‌دلیل تحریم‌ها، صادرات LPG کشور با اعمال تخفیف‌های قابل‌توجه صورت می‌پذیرد، لازم است این تخفیف از طریق عرضه LPG در رینگ داخلی بورس انرژی، جهت مصرف در صنایع پتروشیمی داخلی نیز اعمال شود که درنتیجه، موجب افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی همچون پروپیلن که کشور با کمبود آن مواجه است نیز می شود. یکی از مدل های ایجاد جذابیت در فرآیندهای PDH پرداخت بهای خوراک به صورت تنفس ۲ الی ۳ سال توسط سرمایه گذار است که سبب می شود میزان نرخ بازده داخلی حدود ۱۰ درصد نسبت به شرایط غیر تنفس افزایش یابد.همچنین پیشنهاد می‌شود برای توسعه زنجیره ارزش مبتنی بر LPG، فرمول قیمتی مشابه فرمول قیمت گاز و خوراک مایع، برای طرح‌ها و واحدهای پتروشیمی مبتنی بر خوراک LPG تدوین و تصویب شود.