تا مارس ۲۰۲۱ معاملات انجام شده در بسترهای مختلف قبلی موجود در چین ۴۴۰ میلیون تن دیاکسید کربن به ارزش ۱.۶ میلیارد دلار (۱۰.۴۷ میلیارد یوان) بوده است. دولت چین در سال جاری میلادی تصمیم گرفته است علاوه بر بازارهای منطقهای، بازار ملی تبادل سهمیه نشر کربن را بر بستر بازار بورس انرژی و داراییهای زیستمحیطی شانگهای ایجاد نماید. بازار بورس انرژی و داراییهای زیستمحیطی شانگهای[۱] در سال ۲۰۰۸ تأسیس شده است.
برای ایجاد این بازار و اطمینان از عملکرد موفق آن، واحدهای نظارتکننده باید ابتدا میزان نشر فعلی و واقعی کارخانهها را رصد و اطمینان حاصل کنند که دادههای ارائهشده از سوی کارخانهها صحیح باشد. چین با توجه به گستردگی صنایع از سیستم ارزیابان مستقل برای بررسی گزارشهای نشر شرکتها استفاده خواهد نمود. یکی از مشکلات این روش آن است که کارخانهها و مناطق صنعتی در این کشور بسیار گسترده هستند و تاکنون نظارت قوی وجود نداشته است.
به همین دلیل دولت چین که در ابتدا قصد داشت تمام کارخانههای مهم از جمله فولاد و سیمان را در این بازار تحت پوشش قرار دهد، اعلام کرد فعلاً فقط در فاز اول نیروگاههای زغالسنگسوز و گازسوز ملزم به حضور در این بازار هستند. این انتخاب به دلیل تعداد کم بازیگران فعال در این حوزه، کیفیت بالای دادههای موجود و رصد راحتتر آنها است. در سالهای بعد سایر صنایع سنگین مثل فولاد، سیمان و آلومینیوم هم به این بازار اضافه خواهند شد. در حال حاضر ۲۲۲۵ واحد نیروگاهی ملزم به تبادل سهمیه نشر کربن خود در بازار بورس انرژی و محیطزیست شانگهای هستند که جمعاً یک دهم نشر کربن این کشور را تشکیل میدهند.
در نخستین معامله بازار ملی، مجوز نشر ۱۶۰ هزار متر مکعب با بهای ۸ دلار به ازای هر تن، به ارزش کل ۲/۱ میلیون دلار خریداری شد. همچنین در هفته اول این بازار (۱۶ تا ۲۳ جولای ۲۰۲۱) ۱/۴ میلیون تن نشر کربن به ارزش ۴/۳۲ میلیون دلار مبادله شده است. پیشبینی میشود با توسعه این بازار قیمتها صعودی باشد و تا ۱۵ دلار به ازای هر تن نشر کربن برسد.
پیشبینی میشود در فاز اول میزان تبادل سهمیه نشر کربن به ۴ میلیارد تن در سال و در ۵ سال آینده به ۷ میلیارد تن در سال (با ارزش سالانه ۶۰۰ میلیارد یوآن) برسد. این بازار در صورت پوشش کامل صنایع خواهد توانست ۷۲% از نشر کربن چین را شامل شود. کارشناسان مستقل اعلام کردهاند رسیدن این بازار به جایگاه برجستهای در کاهش نشر کربن چین به چند سال زمان نیاز دارد. پیشبینی میشود در آینده بازار ملی تبادل سهمیه نشر در چین، بیشترین حجم را در بازارهای جهانی داشته باشد.
صندوق بینالمللی پول اعلام نموده است برای اینکه این سیستم باعث کاهش مؤثر در نشر کربن باشد باید هزینه تبادل نشر به ۵۰ دلار به ازای هر تن برسد. پلاتس تحلیل کرده است که قیمت معاملات اولیه نشر کربن ۸.۰۲ دلار به ازای هر تن بسیار پایین است اما با رشد قیمتها احتمالاً به زودی نیروگاههای زغالسنگ سوز در ابتدا صرفه اقتصادی خود را از دست خواهند داد. یکی از دلایل قیمت پایین در حال حاضر، سختگیرانه نبودن مجوزهای داده شده در مورد نشر کربن است که البته به تدریج با پایین آمدن سطح مجوزهای داده شده و سختگیری بیشتر قیمت نیز بالاتر خواهد رفت.
در بازار نشر کربن چین، بر خلاف سایر بازارها، یک محدودیت مطلق برای نشر تعیین نشده است؛ بلکه محدودیت بر «نشر به ازای واحد تولید برق» اعمال میشود. این یعنی اگر نیروگاهی بیشتر برق تولید کند مجوز نشر بیشتری دریافت میکند و بالعکس. این امر علاوه بر کاهش نشر کربن به عنوان مشوقی برای تولید بیشتر و بهینهتر هم خواهد بود.
از موضوعات حساس این بازار میزان جریمههای در نظر گرفته شده برای نشر بالاتر از مقادیر تعیین شده است. اگر جریمه پایینتر از هزینه خرید نشر کربن از بازار باشد، پرداخت جریمه بهصرفهتر خواهد بود. تا کنون در گام نخست حداکثر جریمه ۳۰ هزار یوان معادل ۴۶۰۵ دلار در نظر گرفته شده است. به عقیده کارشناسان برای افزایش تاثیر این بازار بر کاهش نشر کربن، مبلغ جریمه باید به صورت پویا تغییر یابد و افزایش پیدا کند
[۱] Shanghai Environment and Energy Exchange (SEEE)