هنگام حمله روسیه به اوکراین، هیچ‌کس از زمان پایان این درگیری و میزان تأثیرگذاری آن بر شرایط اقتصادی-سیاسی-اجتماعی مناطق مختلف جهان آگاهی نداشت. به موازات آنکه این نزاع سومین ماه خود را پشت سر گذاشته است، آثار اقتصادی آن در حال خودنمایی است، که نشان از آینده خوشایندی ندارد.
در حالیکه کشورهای سراسر دنیا پیش از جنگ درگیر فشارهای تورمی به دلیل افزایش قیمت غذا و انرژی و ایجاد اختلال در زنجیره‌های تأمین ناشی از پاندمی ویروس کرونا بودند، جنگ و درگیری بین روسیه و اوکراین این عدم توازن میان عرضه و تقاضا را تشدید و رشد اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند.
روسیه و اوکراین از بزرگترین تولیدکنندگان کالا در دنیا محسوب می‌شوند و ایجاد اختلال در فرایند صادرات کالا در این دو کشور باعث افزایش قیمت‌‌های جهانی بسیاری از کالاهای اساسی، به‌ویژه نفت و گاز و غذا شده است.
علاوه بر روندهای جهانی ذکر شده، کشورهایی که از تجارت مستقیم با روسیه برخوردار بودند و با این کشور تبادلات مالی و حتی توریستی داشتند، فشار بیشتری متحمل خواهند شد. بسیاری از اقتصادهای مبتنی بر واردات نفت و گاز دچار کسری تجاری و مالی بزرگتر و تورم شدیدی خواهند شد، گرچه برخی از صادرکنندگان سوخت‌های فسیلی مانند کشورهای خاورمیانه از این شرایط افزایش قیمت انرژی سود خواهند برد.
در گزارش حاضر با بررسی ابعاد مختلف پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین، نظام مسائل این جنگ که تأثیرگذاری عمیق‌تری بر شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت، حول هفت محور زیر شناسایی شد:
- بازارهای جهانی انرژی
- امنیت غذایی
- بازار فلزات و مواد معدنی
- واکنش کشورهای مختلف در قبال این جنگ
- برنامه اروپا برای قطع وابستگی به انرژی روسیه
- پیامدها برای سایر کشورها و مناطق جهان
- تغییر مسیر تجارت کالا و انرژی
