معادن، علی رغم وجود ظرفیت های قابل توجه، از جمله بخش های مغفول اقتصاد ایران می باشد. برای رسیدن به حداکثر ارزش افزوده از منابع معدنی کشور لازم است چند گام طی شود: اکتشاف، استخراج و فرآوری. در قدم اول لازم است شناسایی دقیقی نسبت به جزئیات این منابع حاصل شود تا برنامه ریزی دقیق تری برای مراحل بعد صورت گیرد. حساسیت این مرحله در حدی است که ممکن است یک اشتباه در فرآیند آن موجب صرف هزینه های هنگفت و دست آخر اقتصادی نبودن طرح های بزرگ صنایع معدنی شود. از سوی دیگر اما صرف هزینه در این عملیات واجد ریسک بالای اقتصادی است، چرا که ممکن است پاسخ یک گروه اکتشافی پس از ارزیابی های دقیق در خصوص وجود یک ماده معدنی در یک محدوده جغرافیایی، منفی باشد.
بر اساس آمار دریافتی از سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در تمام عمر فعالیتهای معدنی در ایران حدود ۵ الی ۶ میلیون متر حفاری انجام شده است. این در حالی است که در کشورهای معدنخیز از جمله چین و استرالیا این میزان حفاری اکتشافی در یک سال انجام میگیرد. بر این اساس ذخایر احتمالی و قطعی موجود در کشور که در آمارهای مختلف بیان میشود، حاصل اکتشاف بخش کوچکی از مساحت کشور با متوسط عمق پایین است که بخش عظیمی از آن طی سالیان بسیار دور انجام شده است و حاکمیت بخش معدن، اقدامات جدی در جهت اکتشاف ذخایر جدید انجام نداده است. به دیگر کلام ابر چالش این حوزه را میتوان به این شرح بیان کرد: «عملیات اکتشافی به طور کافی و اصولی در همه جای کشور انجام نشده است.» این مسئله به چهار زیر مسئله اصلی تقسیم شده است که عبارتاند از:
- دادهها و اطلاعات موردنیاز فعالین معدنی در اختیار آنها قرار نمیگیرد،
- زمین در دسترس فعالین معدن قرار نمیگیرد،
- فعالیتهای اکتشافی جذابیت اقتصادی ندارد و
- فرآیند اکتشاف بهدرستی صورت نمیگیرد.