خلاصه مدیریتی
در نیمه دوم قرن بیستم با کاهش منابع کشف شده نفت و نزدیک شدن بسیاری از مخازن بزرگ نفت جهان به نیمه دوم عمر خود، تمایل به انجام پروژههای ازدیاد برداشت افزایش یافت. تعداد پروژههای ازدیاد برداشت رابطه معناداری با قیمت جهانی نفت و میزان تقاضای بازار دارد. روشهای مرسوم ازدیاد برداشت به سه دسته کلی تقسیم میشوند: الف) روشهای گرمایی مانند تزریق بخار و سوختن درجا؛ ب) روشهای تزریق مواد شیمیایی مانند تزریق شویندهها و پلیمر؛ ج) روشهای تزریق گاز مانند نیتروژن و دی اکسید کربن
مطالعه موردی پروژههای ازدیاد برداشت در آمریکا نشان میدهد که از سال ۱۹۷۰ تاکنون تعداد پروژههای ازدیاد برداشت گرمایی تقریباً ثابت (۵۰ تا ۱۰۰ مورد در سال) بوده است. در همین بازه زمانی میزان استفاده از روشهای تزریق مواد شیمیایی مانند تزریق پلیمر و کاهشدهنده کشش سطحی به دلیل هزینه زیاد و مشکلات فنی کاهش یافته، به طوری که در ده سال اخیر استفاده از این روشها به کمتر از ۵ مورد در سال رسیده است. تزریق گاز بر خلاف روشهای شیمیایی، به دلیل هزینه کم، سهولت انجام و همچنین جنبههای زیست محیطی تنها روشی است که همواره رو به رشد بوده است؛ به طوری که پس از سال ۲۰۰۲ تعداد پروژههای ازدیاد برداشت در قالب تزریق گاز از دو روش دیگر پیشی گرفته و تا سال ۲۰۰۸ بیش از ۶۰ درصد پروژههای ازدیاد برداشت آمریکا را به خود اختصاص داده است. ازدیاد برداشت در قالب تزریق گاز اغلب در مخازن کربناته و مخازن نفت سبک استفاده میشود. تزریق نیتروژن، بازگردانی گازهای هیدروکربنی و تزریق دیاکسیدکربن از جمله روشهای متداول تزریق گاز هستند.
بررسی میزان تولید گاز و چگونگی مصرف آن در آمریکا نشان میدهد تولید از مخازن شیلی سرعت بسیار بالایی دارد؛ به طوری که بیش از پنجاه درصد تولید گاز هم اکنون به تولید از این مخازن اختصاص دارد و با تولید از این مخازن میزان صادرات گاز کشور آمریکا افزایش و واردات آن کاهش پیدا کرده است و همچنین این افزایش تولید گاز به مصارف شهروندی یا صنعتی اختصاص پیدا نکرده است بلکه به سمت تولید بیشتر برق سوق یافته است. این کاربرد گاز طبیعی در صنعت نیروگاهی به جای بخش ساختمان یا صنعت موضوعی است که برای ایران نیز میتواند بسیار مهم باشد.
بررسی اطلاعات منتشر شده نشان میدهد که در کشور آمریکا، هم درصد گاز هیدروکربنی تزریقی در حال افزایش است و هم اینکه تزریق گازهای غیر هیدروکربنی روز به روز در حال گسترش میباشند. طبق بررسیهای صورت گرفته در میان گازهای تزریقی غیرهیدروکربنی، گاز CO2 مناسبترین گاز جهت تزریق به میادین آمریکا بوده و روز به روز تعداد پروژههای تزریق گاز CO2 در این کشور در حال افزایش است. بنابراین پیشنهادی که برای ایران مطرح است بررسی چگونگی تزریق گازهای غیرهیدروکربنی به خصوص گاز CO2 درون مخازن و همچنین بررسی علل عدم تزریق مناسب و کافی به درون مخازن جهت صیانت از میادین میباشد.